Kategori: Makaleler

Balkanlarda NUSE Ne Demek? Mizahla Karışık Bir Kültür Yolculuğu Bir Balkan köyünde sabah kahvesi içerken kulağınıza bir kelime çalındı: “NUSE!”… Garsona “şeker” istediniz, “NUSE” dediler. Teyze sizi sofraya davet etti, “gel NUSE gibi olma” dedi. Hava değişti, konular değişti ama bu kelime hep orada… Peki, bu gizemli kelimenin arkasında ne yatıyor? Hazırsanız, Balkanların diline, kültürüne ve mizahına doğru eğlenceli bir yolculuğa çıkıyoruz. — “NUSE” Nedir, Ne Değildir? Öncelikle kafalardaki sis perdesini aralayalım. “Nuse” Balkan dillerinde, özellikle Arnavutça ve Kosova-Makedonya gibi bölgelerde “gelin” anlamına gelir. Evet, yanlış duymadınız: Nuse, yeni evlenmiş veya evlenmek üzere olan kadına verilen sevgi dolu bir isimdir.…

Adana’da Gülle Ne Demek? Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü Üzerine Pedagojik Bir Yolculuk Bir eğitimci olarak, öğrenmenin yalnızca bilgi edinmek değil, aynı zamanda dünyayı anlamlandırma biçimimizi dönüştüren bir süreç olduğuna inanırım. Öğrencilerin dilde, kültürde, gündelik ifadelerde gizli olan anlamları keşfetmeleri, eğitimin en canlı hâlidir. Çünkü dil, toplumun aynasıdır; her kelime, bir yaşam tarzının, bir mizahın, bir duygunun kodlarını taşır. “Adana’da gülle ne demek?” sorusu, tam da bu noktada devreye girer. Bu basit görünen sorunun içinde, öğrenmenin sosyokültürel doğasını, yerel kimlikleri ve bireyin anlam üretme sürecini keşfederiz. Adana’da ‘Gülle’: Dilde Mizahın ve Kültürün Buluşması Adana, Türkiye’nin en renkli, en özgün şehirlerinden biridir. Burada…

İçi İçine Girmek Ne Demek? Duygunun, Kültürün ve Dilin Derin Katmanlarına Bir Yolculuk Dil, toplumların ruhunu yansıtan en güçlü aynalardan biridir. Bazı deyimler vardır ki sadece kelimelerle değil, yaşanmışlıklarla anlaşılır. “İçi içine girmek” de bu türden bir ifadedir. Kulağa duygusal, hatta biraz da gizemli gelen bu deyim, Türkçenin derin duygusal hafızasında kök salmıştır. Bu yazıda “içi içine girmek” deyiminin tarihsel kökeninden modern psikolojik ve sosyolojik yorumlarına kadar uzanan bir yolculuğa çıkacağız. Deyimin Kökeni: Türk Dilinde İç’in Anlam Dünyası Türkçede “iç” kavramı, sadece fiziksel bir alanı değil, insanın ruh hâlini de ifade eder. “İçi yanmak”, “içi titremek”, “içine doğmak” gibi deyimlerde…

İslam’da Safi Ne Demek? Toplumsal Yapı ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir Analiz Giriş: Toplumsal Yapıların ve Bireylerin Etkileşimi Toplumları anlamaya çalışırken, bazen her bir bireyin rolünü gözden kaçırabiliriz. İnsanların toplumsal yapılar içinde nasıl şekillendiği, bu yapıları nasıl dönüştürdüğü ve aslında ne kadar derin bir etkileşim içinde oldukları üzerine düşündüğümüzde, dinin bu yapılar üzerindeki etkisi de gözle görülür şekilde ortaya çıkar. İslam’da da bu etkileşimin pek çok boyutunu görmek mümkündür. Bu yazıda, İslam’da “Safi” kelimesinin ne anlama geldiğini ve toplumsal yapıları nasıl şekillendirdiğini anlamaya çalışacağım. İslam’da “Safi” Kavramı: Temizlik ve Saflık Safi, Arapçadan gelen ve “temiz”, “saf”, “arındırılmış” anlamlarına gelen bir…

Gökçebey’in Rakam Ötesi Öyküsü: Nüfus Bir Sayı mı, Bir Dile Geldirilmiş Hayat mı? Sözün gücü, yalnızca anlatılanı değil, ardındaki hâkkı da çağırabilmeli. Edebiyatçı gözüyle bakıldığında, “nüfus” dendiğinde akla gelen sadece istatistikler değil; her bir rakam bir karakterin sessiz soluğu, bir mahallenin sabah duası, bir köyde çocuğun gülümsemesidir. Bugün, Gökçebey nüfusu ne kadar? sorusunu ele alacağım ama bu yazı yalnızca sayıların değil, hikâyelerin de sesidir — rakamların ardındaki insanı duyurmaya çalışan bir anlatı. Bir İlçe, Bir Karakter: Gökçebey’in Kimliği Zonguldak’ın orman kokulu ilçesi Gökçebey, coğrafyasında madenin, yeşilin, karaçamın ve Anadolu’nun sırlarına ev sahipliği yapar. Tarihsel süreçlerde maden işçisinin gölgesinde büyüyen mahalleler,…

Hanım Göbeği Şerbeti Nasıl Yapılır? Tatlının Küresel ve Yerel Yolculuğu Bazı tatlar vardır, yalnızca damakta değil, kültürlerin kalbinde iz bırakır. Ben, dünyaya mutfaklar üzerinden bakan biriyim. Her ülkenin yemeklerinde, insanların geçmişini, sevgisini, hatta hüznünü bulurum. Bugün, size yalnızca bir tarif değil; bir tatlının hem yerel hem de küresel hikâyesini anlatmak istiyorum. “Hanım göbeği şerbeti nasıl yapılır?” sorusuna cevap ararken aslında şu soruyu da soracağız: Bir tatlı, nasıl olur da bir toplumun ruhunu yansıtır? Bir Tatlının Kökeninde Saklı Zarafet Hanım göbeği tatlısı, Osmanlı mutfağından günümüze uzanan, zarif ismiyle dikkat çeken bir lezzettir. Adını, şeklinin hanım göbeğini andırmasından alır; yuvarlak, içi oyuk,…

Göktürk Alfabesi ile Nasıl Yazılır? – Taşlardan Dijital Çağa Uzanan Bir Dilin İzinde Gökyüzüyle konuşan bir dil düşünün… Taşlara kazınmış, rüzgârla birlikte yankılanan, ulus olmanın ilk sembollerinden biri. Göktürk Alfabesi ya da diğer adıyla Orhun Yazısı, yalnızca bir yazı sistemi değil; Türk kimliğinin, belleğinin ve düşüncesinin en eski yazılı formudur. Bu alfabe ile yazmak, geçmişle yeniden bağ kurmak demektir. Fakat bu bağ, yalnızca nostaljik değil, aynı zamanda akademik ve kültürel bir yeniden keşiftir. — Göktürk Alfabesinin Doğuşu: Tarihsel Bir Arka Plan Göktürk Alfabesi, 8. yüzyılda Orhun ve Yenisey bölgelerinde yaşayan Türk boylarının kullandığı bir yazı sistemidir. En önemli örneklerini Orhun…

En Tehlikeli Kalp Hastalığı Nedir? Kalbi Değil, Toplumu da Dinlemek Gerekiyor Kalp hastalıkları dendiğinde akla genellikle tıbbi terimler gelir: damar tıkanıklığı, ritim bozukluğu, kalp yetmezliği… Ama ben bugün bu konuyu biraz farklı bir yerden ele almak istiyorum. Çünkü “en tehlikeli kalp hastalığı” sadece vücudumuzda değil, toplumun içinde de gizleniyor olabilir. Bu yazı, kalbi bir organ olarak değil, bir sembol olarak gören; hem sağlık hem sosyal adalet açısından düşünen herkes için yazıldı. Gelin birlikte bakalım: Kalp gerçekten ne zaman hastalanıyor? — Kalbin En Tehlikeli Düşmanı: Fark Edilmeyen Sessiz Tehlike Tıbbi açıdan bakıldığında, en tehlikeli kalp hastalığı genellikle koroner arter hastalığı olarak…

Gezgin Kişiye Ne Denir? Gezgin, sürekli olarak bir yerden başka bir yere seyahat eden ve farklı kültürleri, coğrafyaları keşfetmeyi amaçlayan kişiye verilen isimdir. Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre, gezgin kelimesi “gezmek, tanımak, görmek, dinlenmek amacıyla geziye çıkan kimse” anlamına gelir ve eş anlamlıları arasında “gezici”, “gezmen” ve “seyyah” yer alır [1]. Bu terim, tarihsel süreçte farklı anlamlar kazanmış ve çeşitli bağlamlarda kullanılmıştır. Örneğin, Orta Çağ’da “seyyah” kelimesi, uzak diyarlara seyahat eden ve bu deneyimlerini yazıya döken kişileri tanımlamak için kullanılırken, günümüzde “gezgin” daha geniş bir anlam taşır ve seyahat etmeyi yaşam tarzı haline getiren bireyleri ifade eder. Günümüzde gezginler, sırt…

Geyik Otu Nasıl Kullanılır? Psikolojik Bir Mercekten Bakış İnsan davranışları, çevremizdeki dünyayı algılama şeklimizle şekillenir ve çoğu zaman bu algılar, içsel deneyimlerimize yansır. Bir psikolog olarak, insan psikolojisini anlamanın en etkili yollarından birinin, doğanın sunduğu unsurları anlamak ve bu unsurların bireylerin zihinsel sağlığı üzerindeki etkilerini incelemek olduğuna inanırım. Bugün, doğada sıklıkla karşılaşılan fakat hakkında çok fazla konuşulmayan bir bitkiyi ele alacağız: geyik otu. Bu bitki, geleneksel şifacılıkla olan bağlarıyla bilinse de, psikolojik açıdan nasıl kullanılabileceği üzerine derin bir inceleme yapacağız. Geyik otu, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde duygu, düşünce ve davranışları nasıl etkiler? Gelin, bu soruyu bilişsel, duygusal ve…