Gökçebey’in Rakam Ötesi Öyküsü: Nüfus Bir Sayı mı, Bir Dile Geldirilmiş Hayat mı?
Sözün gücü, yalnızca anlatılanı değil, ardındaki hâkkı da çağırabilmeli. Edebiyatçı gözüyle bakıldığında, “nüfus” dendiğinde akla gelen sadece istatistikler değil; her bir rakam bir karakterin sessiz soluğu, bir mahallenin sabah duası, bir köyde çocuğun gülümsemesidir. Bugün, Gökçebey nüfusu ne kadar? sorusunu ele alacağım ama bu yazı yalnızca sayıların değil, hikâyelerin de sesidir — rakamların ardındaki insanı duyurmaya çalışan bir anlatı.
Bir İlçe, Bir Karakter: Gökçebey’in Kimliği
Zonguldak’ın orman kokulu ilçesi Gökçebey, coğrafyasında madenin, yeşilin, karaçamın ve Anadolu’nun sırlarına ev sahipliği yapar. Tarihsel süreçlerde maden işçisinin gölgesinde büyüyen mahalleler, köylerde fısıldanan ağıtlar, göçlerin bıraktığı boş sandalyeler… Gökçebey, nüfusuyla birlikte bu izleri taşır. Edebiyatta karakter derken yalnızca bir insanı değil, bir topluluğu, bir diyarı kastediyorum — ve bu karakterin nüfusla çizilen portresi vardır.
Gökçebey Nüfusu: Rakamlarla Gerçeklik
2024 yılına ait veriler ışığında Gökçebey’in toplam nüfusu 21.268 kişi olarak kaydedilmiştir. [1] Bu nüfusun 10.630’u erkek, 10.638’i ise kadındır. [2] İlçe merkezi (merkez mahalle) nüfusu 8.813 kişidir; köy ve beldelerde kalan nüfus toplamda 12.455’tir. [2]
Ama daha da ilgi çekici olan, Gökçebey’in bu sayılarla nasıl bir değişim yaşadığıdır:
– 2010’lu yılların başında nüfus 23 binleri aşmışken, zamanla bir düşüş eğilimi gözlemlenmiş. [2]
– Son yıllarda nüfus artış ya da azalış oranlarında dalgalanmalar yaşanıyor; kimi yıllarda düşüş, kimi yıllarda sınırlı düzeltmeler görünüyor. [2]
Aynı zamanda ilçenin tamamı değil, merkez mahallelerle köyler arasındaki nüfus farkı da dikkat çeker: merkez mahalle nüfusu daha yoğunken, köylerin toplam nüfusu da parçalı bir yayılım gösterir. [2]
Wikipedia’da ise Gökçebey kasabası/beldesi için 2022 yılında 8.673 kişinin yaşadığı bilgisi geçmektedir. [3] Bu, merkez ile ilçe arasındaki nüfus ayrımı düşünülerek değerlendirilmelidir; çünkü ilçe sınırları köyleri de kapsar.
Metinler, Karakterler ve Edebi Temalar Arasında Nüfus
Peki bu nüfus bilgilendirmesi edebi bir tema olarak nasıl dönüştürülebilir? Şöyle düşünebiliriz:
– Göç ve Ayrılık: Gökçebey’de özellikle gençlerin iş aramak için büyük şehirlere göç etmesi, metinlerde “yitirilen mahalleler”, “sesin gittiği sokak” gibi imgelerle dile gelir. Bir edebi karakter düşünün: çocukluğunu yaşadığı köyün toprak kokusunu hep belleğinde taşır, ama nüfus düşer, evler boşalır, hatıralar yalnızlaşır.
– Zamanın Aşındırması: Zaman geçtikçe mahalleler eskir, sokak lambaları kararır, eski kahvehaneler kapanır. Düşünsenize bir hikâyede, ana karakter çocukluğunda kalabalık bir caddede koşar, bugün o caddede elli kişi geçmemektedir. Nüfusun azalması, zamanın susan sesi olur.
– Toplumsal Aidiyet: Nüfus, aidiyetin ölçüsü olabilir. Bir köyde sadece on hane kalmışsa, kalanlar “burada yalnız biz varız” hissi taşır. Edebiyat, bu yalnızlığı, bu kalabalıkla sessizleşen topluluğu kurmacaya taşır.
– Ruhsal Yüzey ve Derinlik: Bir karakter, nüfusun sayısal verilerine bakar ama içinde binlerce hikâye taşır. Çocukluğu, dostluğu, ayrılıkları, uğurlamaları… Sayı yüzeyde kalır; edebiyat derinlemesine iner.
Bu üç tema — göç, zaman, aidiyet — Gökçebey nüfusunun sayısal gerçeğini edebi bir dokuya dönüştürür.
Okuyucuya Çağrı: Anlatınızı Kurun
Siz de Gökçebey’in nüfusuyla kendi çağrışımlarınızı birleştirebilirsiniz:
– “Nüfus” dediğinizde aklınızda hangi kahraman belirir?
– Küçülen bir mahallede bir çocuk, hangi hayalleri taşıyabilir?
– Bir köyde yaşayan yaşlı bir kadın, nüfusun azalmasıyla nasıl yalnızlaşmış olabilir? Hangi günlük ritüelleri var?
Lütfen yorumlarda kendi edebi imgelerinizi ve düşüncelerinizi paylaşın: Gökçebey nüfusuna dair sizin kaleminiz ne çizer?
—
Özetle:
Gökçebey’in 2024 nüfusu 21.268 kişidir. [1] İlçe merkezi ve köylerin nüfus dağılımı birbirinden farklıdır. Ama bu sayılar, yalnızca istatistiktir — asıl değer, bu rakamların ardında yaşayan hayatlardır. Edebiyatla birleştirildiğinde, nüfus bir sayı olmaktan çıkar, insan kokan bir masala dönüşür.
—
Sources:
[1]: https://www.nufusu.com/ilce/gokcebeyzonguldak-nufusu?utmsource=chatgpt.com “Gökçebey Nüfusu Zonguldak – nufusu.com”
[2]: https://nufusune.com/gokcebey-ilce-nufusu-zonguldak?utm_source=chatgpt.com “GÖKÇEBEY NÜFUSU, ZONGULDAK”
[3]: https://en.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6k%C3%A7ebey?utm_source=chatgpt.com “Gökçebey”